Πλαίσιο
Όλοι εμείς, δραστήρια μέλη είτε απλοί παρατηρητές των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών (digital humanities), συγκεντρωθήκαμε στα πλαίσια του THATCamp (The Humanities and Technology Camp) που έλαβε χώρα στο Παρίσι στις 18 και 19 Μαϊου 2010.
Στη διάρκεια αυτών των δύο ημερών συζητήσαμε, ανταλλάξαμε απόψεις και αναπτύξαμε κοινούς προβληματισμούς σχετικά με τη φύση των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών. Επιχειρήσαμε επιπλέον να οραματιστούμε και να επινοήσουμε τη μελλοντική τους εξέλιξη.
Στο πέρας αυτών των δύο ημερών, που αποτελούν ένα πρώτο στάδιο, προτείνουμε στις ερευνητικές κοινότητες και στο σύνολο όσων συμμετέχουν στη δημιουργία, την έκδοση, την αξιοποίηση και τη διαφύλαξη της γνώσης, μία διακήρυξη των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών.
Ι. Ορισμός
1. Η στροφή της κοινωνίας προς την ψηφιακή διάσταση τροποποιεί και θέτει υπό ερώτηση τις συνθήκες παραγωγής και διάδοσης της γνώσης.
2. Θεωρούμε ότι οι ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες αφορούν το σύνολο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, των επιστημών της τέχνης και της φιλολογίας. Οι ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες δεν έρχονται εκ του μηδενός για να σβήσουν ό,τι προϋπήρχε. Τουναντίον, στηρίζονται στο σύνολο των θεωρήσεων, μεθόδων και κεκτημένων γνώσεων των προαναφερθεισών επιστημών, θέτοντας στη διάθεσή τους τα εργαλεία και τις μοναδικές προοπτικές που προσφέρει το πεδίο του ψηφιακού.
3. Οι ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες ορίζουν μία διεπιστήμη, η οποία περικλείει μεθόδους, μηχανισμούς και νέες ερευνητικές προοπτικές, που συνδέονται με τον τομέα του ψηφιακού στο χώρο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών.
ΙΙ. Παρούσα κατάσταση
4. Διαπιστώνουμε ότι:
-Οι πειραματισμοί σε ό,τι αφορά το πεδίο του ψηφιακού στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες έχουν πολλαπλασιαστεί εδώ και μια πεντηκονταετία. Πρόσφατα δε έχουν αναδυθεί κέντρα ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών που, επί της παρούσης, είναι όλα πρότυπα ή χώροι εξειδικευμένων εφαρμογών μίας συγκεκριμένης προσέγγισης των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών.
-Το πεδίο του ψηφιακού κάνει να αναδύονται εντονότερα οι τεχνολογικές και άρα οικονομικές δυσκολίες στον τομέα της έρευνας. Αυτή η δυσκολία αποτελεί ευκαιρία για την περαιτέρω ανάπτυξη της συλλογικής εργασίας.
-Υπάρχει πλήθος δοκιμασμένων μεθόδων, οι οποίες είναι άνισα γνωστές και διαδεδομένες.
-Υπάρχει μία πληθώρα ειδικών κοινοτήτων, οι οποίες έχουν προκύψει από το ενδιαφέρον για πρακτικές, για εργαλεία ή αντικείμενα διεπιστημονικού χαρακτήρα (κωδικοποίηση κειμένων-πηγών, συστήματα γεωγραφικής πληροφορίας, λεξικομετρία, ψηφιοποίηση της πολιτιστικής, επιστημονικής και τεχνικής κληρονομιάς, χαρτογράφηση του Ιστού, αναζήτηση δεδομένων, τρισδιάστατο, αρχεία προφορικών πηγών, ψηφιακή τέχνη και λογοτεχνία κλπ). Αυτές οι κοινότητες αρχίζουν να συγκλίνουν και να σχηματίζουν το πεδίο των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών.
ΙΙΙ. Διακήρυξη
5. Εμείς, ενεργοί μέτοχοι των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών, συγκροτούμαστε σε μία κοινότητα αλληλέγγυα, ανοιχτή και ελεύθερη σε πρόσβαση.
6. Είμαστε μία κοινότητα χωρίς σύνορα, πολυγλωσσική και πολυεπιστημονική.
7. Στόχος μας είναι η πρόοδος της γνώσης, η ενίσχυση της ποιότητας της έρευνας στις επιστήμες μας και ο εμπλουτισμός της μάθησης και της συλλογικής επιστημονικής παρακαταθήκης πέρα από τα αποκλειστικά όρια της ακαδημαϊκής σφαίρας.
8. Καλούμε υπέρ της ενσωμάτωσης της ψηφιακής κουλτούρας στον ορισμό της γενικής κουλτούρας του 21ου αιώνα.
ΙV. Προσανατολισμοί
9. Απευθύνουμε κάλεσμα υπέρ της ελεύθερης πρόσβασης στα δεδομένα και τα μεταδεδομένα, τα οποία πρέπει να είναι τεκμηριωμένα και διαλειτουργικά, τόσο τεχνικά όσο και ως προς τη σύλληψή τους.
10. Ευνοούμε τη διάδοση, την κυκλοφορία και τον ελεύθερο εμπλουτισμό των μεθόδων, του κώδικα, των μορφών και των αποτελεσμάτων της έρευνας.
11. Καλούμε υπέρ της ενσωμάτωσης της εκπαίδευσης στις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες στο πλαίσιο των σπουδών των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, των τεχνών και της φιλολογίας. Επιθυμούμε επίσης τη δημιουργία ειδικών διπλωμάτων ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών και την ανάπτυξη ανάλογων επαγγελματικών εκπαιδεύσεων. Τέλος, επιθυμούμε αυτές οι δεξιότητες να λαμβάνονται υπόψη στις προσλήψεις και στην επαγγελματική ανέλιξη.
12. Δεσμευόμαστε στη δόμηση μίας συλλογικής δεξιότητας βασιζόμενης σε ένα κοινό λεξιλόγιο, δεξιότητας που να προηγείται της συλλογικής εργασίας όλων των συμμετεχόντων. Αυτή η συλλογική δεξιότητα φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα κοινό αγαθό. Αποτελεί όχι μόνο μία επιστημονική ευκαιρία, αλλά και ευκαιρία επαγγελματικής αποκατάστασης σε όλους τους τομείς.
13. Επιθυμούμε να συμμετέχουμε στον ορισμό και τη διάδοση κατάλληλων πρακτικών, οι οποίες να ανταποκρίνονται σε προσδιορισμένες επιστημονικές και διεπιστημονικές ανάγκες, να είναι εξελισσόμενες και να προκύπτουν μετά από διάλογο και κατόπιν ομοφωνίας στους κόλπους των ενδιαφερόμενων κοινοτήτων. Το κατά βάση ανοιχτό πνεύμα των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών εξασφαλίζει πάραυτα μία πραγματιστική προσέγγιση των πρωτοκόλων και των θεωρήσεων, η οποία διατηρεί το δικαίωμα στη συνύπαρξη διαφορετικών και ανταγωνιστικών μεθόδων προς όφελος του εμπλουτισμού του προβληματισμού και των πρακτικών.
14. Καλούμε υπέρ της δημιουργίας εξελισσόμενων κυβερνοϋποδομών, οι οποίες να ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες. Οι εν λόγω κυβερνοϋποδομές θα δημιουργηθούν με επαναληπτικές διαδικασίες και θα βασίζονται σε δοκιμασμένες μεθόδους και προσεγγίσεις της ερευνητικής κοινότητας.
Ελάτε μαζί μας!
Traduction de Sofia Papastamkou. Révisée avec l’aide de Vassilios Dagdilelis et d’Elli Lemonidou.
